Superfosfat – nawóz fosforowy obejmujący diwodorofosforan wapnia, Ca(H2PO4)2, jako źródło fosforu przyswajalnego przez rośliny. Otrzymywany głównie z fosforytów i apatytów przez działanie na nie kwasami mineralnymi. Diwodorofosforan wapnia jest rozpuszczalny w wodzie, w glebie podlega sorpcji i przechodzi w związki nierozpuszczalne. Nawóz może mieć odmianę drobnoziarnistą lub granulowaną.

Odmiany superfosfatu

Superfosfat zwyczajny

Do otrzymywania superfosfatu zwyczajnego (pojedynczego) stosuje się kwas siarkowy, w rezultacie czego zawiera gips, będący balastem:

Ca3(PO4)2 + 2H2SO4 → Ca(H2PO4)2 + 2CaSO4

Zestaw fosforu w superfosfacie zwyczajnym wynosi 15–19% w przeliczeniu na P2O5.

Superfosfat podwójny (potrójny)

W wyniku działania na fosforyty kwasem fosforowym:

Ca3(PO4)2 + 4H3PO4 → 3Ca(H2PO4)2

zdobywa się superfosfat podwójny (potrójny)i o znacznie większej zawartości fosforu – 46% w przeliczeniu na P2O5.

Superfosfat amoniakalny

Ten rodzaj superfosfatu powstaje w wyniku zobojętnienia nadmiaru kwasów pozostałych w nawozie po procesie produkcyjnym za pomocą amoniaku. Zawiera ok. 2% przyswajalnego azotu.